Subiektywnie o Stanie Wojennym

fot. A. Filipkowski 102

 

 

W 33 smutną rocznicę w naszej historii, w sobotę 13 grudnia, śladami stanu wojennego po wystawie Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku oprowadzało 15 osób, które w bezpośredni i różny sposób doświadczyły tamtych dramatycznych wydarzeń. Zwiedzających było około 300 osób. W rolę przewodników wcielili się dawni opozycjoniści, internowani, więźniowie stanu wojennego i poszukiwani listami gończymi, skazani na emigrację, ludzie niosący pomoc uwięzionym i ich bliskim, opozycyjni dziennikarze i artyści. Wśród przewodników byli m.in.:

 

Zygmunt Błażek, malujący antykomunistyczne hasła na ulicach, internowany w Strzebielinku;

 

Wojciech Ciesielski, historyk, dwukrotnie internowany w Iławie;

 

Andrzej Drzycimski, historyk i dziennikarz, działacz opozycji w okresie PRL;

 

Antoni (Tolek) Filipkowski, pieśniarz i dziennikarz, współorganizator strajków w Porcie Gdańskim w sierpniu 1980 roku, zaś po 13 grudnia 1981 r. współtwórca kultury niezależnej;

 

Maria Kokot, która 13 grudnia 1981 r., będąc sekretarzem komisji zakładowej NSZZ „Solidarność” w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Toruniu trafiła do zakładu karnego w Bydgoszczy-Fordonie, zostawiając w domu czworo dzieci;

 

Olga Krzyżanowska, działaczka społeczna, lekarka, posłanka na Sejm X, I, II i III kadencji, wicemarszałek Sejmu X i II kadencji, senator V kadencji, która współpracowała ze strukturami podziemnej „Solidarności”, zaś w stanie wojennym ukrywającemu się przed Służbą Bezpieczeństwa Bogdanowi Borusewiczowi dowoziła jedzenie;

 

Robert Kwiatek, z zawodu fotoreporter, w chwili wybuchu stanu wojennego miał zaledwie 10 lat, ale już kilka lat później stał się jednym z przywódców Federacji Młodzieży Walczącej w Gdańsku;

 

Bogdan Lis był jednym z najważniejszych liderów „Solidarności” w latach osiemdziesiątych. Podczas historycznego strajku w sierpniu 1980 r. w Stoczni Gdańskiej – wiceprzewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego;

 

Jerzy Majcherczyk, którego wprowadzenie stanu wojennego zastało w Peru, gdzie Polska Akademicka Wyprawa Kajakowa zdobyła najgłębszy kanion na świecie Rio Colca. Studenci powołali Komitet Solidarności w Ameryce Południowej. Dzięki ich inicjatywie w Limie odbył się marsz popierający dążenia niepodległościowe Polski, podczas manifestacji list do generała Wojciecha Jaruzelskiego odczytał znany pisarz i późniejszy laureat nagrody Nobla w dziedzinie literatury Mario Vargas Llosa;

 

Jarosław Sarzyński, syn działacza Solidarności, który w piwnicy Małym Kacku w Gdyni zorganizował podziemną drukarnię;

 

Henryk Sikora – współorganizator strajku w kopalni „Wieczorek” w Katowicach 14 grudnia 1981 r., w latach 1984-2003 przebywający na emigracji w Australii;

 

Jacek Taylor, prawnik, jeden z najbardziej znanych obrońców w procesach politycznych.